تمركز، عدم تمركز 
 
تعداد قابل توجهي از كودكان مبتلا به اختلالات پرتحركي، كم توجهي و جنبش هاي ناگهاني عليرغم داشتن بهره هوشي طبيعي و حتي بالاتر از حد نرمال مشكلاتي در كلاس و محيط خانواده بوجود مي آورند كه اگر به موقع شناسايي و درمان انجام نشود عوارض جبران نشدني در محيط خانواده و مدرسه و نهايتا اجتماع فراهم مي سازد.

كمتر پيش مي آيد كه در جمع دانش آموزان دبيرستان و داوطلبان كنكور باشيم و مشكل عدم تمركز مطرح نشود. دانش آموزاني كه دقت و تمركز خوبي دارند با يك دوره مطالعه عميق و مرور درسها به نتيجه دلخواه مي رسند. دانش آموزاني كه از عدم تمركز صحبت مي كنند با وجودي كه ساعتها كتاب جلوي آنها باز است يادگيري ضعيفي دارند در بررسي هوشي چنين دانش آموزاني، اكثرا نتيجه طبيعي و خوب است ولي در حين انجام تست مساله عدم تمركز دانش آموز جلوه مي كند.

چنانچه عدم تمركز در سالهاي دبيرستان يا در زمان آمادگي كنكور شروع شود ممكن است جنبه اضطرابي داشته باشد، ولي براساس تجربه خودم (در بخش مشاوره و روانشناسي) بيشتر اوقات بي دقتي و عدم تمركز مربوط به برخي مسائل است كه در اينجا به آن نمي پردازيم و متاسفانه اين نوع بي دقتي و عدم تمركز چنانچه به موقع شناخته و درمان نشود آثار سويي در موفقيت تحصيلي و اجتماعي آنان خواهد شد. حال آنكه در صورت شناخت مشكل، موضوع عدم تمركز يا اختلال در يادگيري را تا حد زيادي مي توان برطرف كرد.

گاهي عدم تمركز بدون پرتحركي است. در مصاحبه و مشاوره با اولياء آنها به دو نتيجه زير مي رسيم.

- عدم تمركز همراه با پر تحركي

- عدم تمركز بدون پر تحركي

اكثر افرادي كه از عدم تمركز ناراحت اند از سال اول دبستان متوجه اين عارضه مي شوند. ولي راه پيگيري از آن را نمي دانند.


قابل توجه داوطلبان و اولياء:
چنانچه 6 علامت يا بيشتر از علائم فقدان توجه زيل كه حداقل 6 ماه بطول انجاميده و به شدتي است كه موجب ناسازگاري شده به متخصصين مراجعه كنيد.

1ـ اغلب نمي تواند توجه دقيقي به جزئيات داشته باشد در كار مدرسه و ديگر فعاليتها مرتكب اشتباهات ناشي از بي دقتي مي شود.

2ـ اغلب هنگام كار يا بازي دوره كودكي در تمركز و توجه مشكل دارد.

3ـ اغلب به نظر مي رسد هنگامي كه با وي مستقيما صحبت مي شود در حال گوش كردن نباشد.

4ـ اغلب از انجام دستورالعمل ها ناتوان است و در تكميل تكاليف مدرسه، كارهاي روزمره وظايفش در مدرسه و محل كار مي ماند (نه به علت رفتار مقابله اي با عدم درك دستورالعمل‌ها).

5ـ اغلب در نظم دادن به كارها و فعاليت هايش ناتوان است.

6- اغلب از شركت در كارهايي كه نياز به كوشش مداوم ذهني دارند اجتناب كرده يا ابراز بي ميلي مي كند.

7- اغلب وسايل لازم براي انجام كارها يا فعاليتها را گم ميكند.

8- اغلب با محرك هاي خارجي به راحتي حواسش پرت مي شود.

9- اغلب در فعاليتهاي روزانه فراموشكار است.

وجود 6 علامت يا بيشتر از علائم (پرتحركي ـ انگيزش آني) حداقل 6 ماه به طول انجاميده و به شدتي كه موجب ناسازگاري و مشكلات درسي است.


پر تحركي

۱- اغلب دست ها و پاهايش بي قرار است و روي صندلي خود مي لولد .

۲- اغلب در كلاس درس يا ديگر موقعيت هايي كه از او انتظار مي رود روي صندلي اش آرام بنشيند صندلي را ترك مي كند .

۳- اغلب در موقعيت هاي نا مناسب شروع به دويدن و شيطنت مي كند (كودكان) (در نوجوانان و بزرگسالان اين حالت مربوط بهاحساس ذهني بي قراري است) .

۴- اغلب از شركت در بازي ها و فعاليت هاي تفريحي همراه با آرامش ناتوان است.

۵- اغلب در حالت بي قرار است و بگونه اي عمل مي كند كه انگار به وسيله موتور رانده مي شود.

۶- اغلب زياد صحبت مي كند.


انگيزش آني

۱- اغلب قبل از اتمام سوال ، پاسخ هايي را مي پراند .

۲- اغلب در رعايت كردن نوبت مشكل دارد .

۳- اغلب كار ديگران را قطع كرده يا در آن مداخله مي كند .


برگزيده از كتاب انگيزش آني DSM-IV كايلدن 
فرناز لیوارجانی - روانشناس و مشاور تحصیلی 

» برو به صفحه ویژه کنکور