بازرسی فنی از لحاظ زمانی به چهار دسته تقسیم می شود:
الف- بازرسی قبل از ساخت
ب- بازرسی حین ساخت
پ- بازرسی بعد از ساخت
ت- بازرسی دوره ای (نگهداری)
قبل از ساخت بازرس فنی موظف است که طراحی ها و نقشه ها را چک کند و مقادیر کمی و کیفی ساخت را محاسبه نماید. اینکار از طریق استانداردهای معرفی شده در ذیل انجام میگردد.مثلا بررسی فرمهای wps و pqr ارائه شده توسط شرکت سازنده.
حین ساخت باید به نحوه ساخت دقت نماید و آنها را با استاندارد مطابقت دهد.بخصوص بازرسی چشمی (VT) در این قسمت بسیار موثر میباشد مثلا در جوشکاری لوله ها و یا مخازن به انتخاب نوع جوشکاری و همچنین استفاده از الکترودهای مناسب دقت کند.
بعد از ساخت باید از طریق تستهای غیر مخرب و یا هیدروتست از عدم وجود عیوب مطمئن گردد.
قسمت آخر نگهداری (maintenance) می باشد که با بازرسی های دوره ای و تستهای غیر مخرب بخصوص ضخامت سنجی از دستگاه حفاظت نماید.
برای بازرسی لوله ها از استاندارد زیر که بسیار متداول است استفاده می گردد:
Process Piping :ASME CODE FOR PRESSURE PIPING, B31.3
Power Piping: ASME CODE FOR PRESSURE PIPING, B31.1
Specification for Line Pipe:API 5L
API 1104: Welding of Pipelines and Related Facilities
برای بازرسی مخازن ذخیره نفت از استاندارد زیر استفاده می شود:
API 620: Design and Construction of Large, Welded, Low-Pressure Storage Tanks
API 650: Welded Steel Tanks for Oil Storage
برای بازرسی ظروف تحت فشار:
ASME VIII: Rules for construction of pressure vessels
آزمونهای غیر مخرب ( Non Destructive Testing):
مهندسین معمولاً عادت دارند خواص یك ماده را روی نمونههای مخصوصی كه از همین ماده تهیه شدهاند با آزمونهای استاندارد ارزیابی كنند. اطلاعات بسیار ارزشمندی از این آزمونهای به دست میآید كه شامل خواص كششی، فشاری، برشی و ضربهای ماده مورد نظر است. اما این آزمونها ماهیت تخریبی دارند. بعلاوه خواص ماده به گونهای كه با آزمونهای استاندارد تا حد تخریب تعیین میشود، به یقین راهنمای روشنی در مورد مشخصات كارایی قطعهای نیست كه بخش پیچیدهای از یك مجموعه مهندسی را تشكیل میدهد.
در طی تولید و حمل و نقل امكان دارد كه انواع عیوب با اندازههای مختلف در ماده یا قطعه به وجود آیند. ماهیت و اندازه دقیق هر عیب روی عملیات بعدی آن قطعه تاثیر خواهد داشت. عیوب دیگری نیز مانند تركهای حاصل از خستگی یا خوردگی ممكن است در طی كار قطعه ایجاد شوند. بنابراین برای آشكار سازی وجود عیبها در مرحله تولید و نیز جهت تشخیص و تعیین سرعت رشد این نقصها در طول عمر قطعه یا دستگاه ، داشتن وسائل مطمئن ضروری است. نقش بازرسی غیرمخرب این است كه با میزان اطمینان معینی ضمانت نماید كه در زمان بكارگیری قطعه برای بار طراحی، تركهایی به اندازه بحرانی شكست در قطعه وجود ندارند.
همچنین ممكن است لازم باشد كه با اطمینان، عدم وجود تركهای كوچكتر از حد بحرانی را نیز ضمانت كند. اما رشد تركهای كوچكتر از حد بحرانی. بویژه در مورد قطعاتی كه در معرض بارهای خستگی قرار دارند و یا در محیطهای خورنده كار میكنند، اهمیت دارد، بطوریكه این گونه قطعات، قبل از این كه شكست ناگهانی در آنها اتفاق بیفتد، به یك حداقل عمر كار مفید برسند. در برخی حالتها، بازرسیهای مرتب و متناوب جهت اطمینان از نرسیدن تركها به اندازه بحرانی ممكن است ضروری باشد.
www.smsm.ir