انواع تركهای سطوح بتنی:
بتن، مانند دیگر مصالح ساختمانی با تغییرات موجود در مقدار رطوبت و درجه حرات، انقباض و انبساط می یابد و با توجه به بار وارده و شرایط نگاهداری، تغییر شكل می دهد. زمانی كه تمهیداتی برای این حركات در طراحی و اجرا فراهم نشود، آنگاه تركها ایجاد می شود. برخی از انواع تركهای معمولی عبارتند از :
- تركیدگی ناشی از جمع شدگی پلاستیك.
- تركهای ناشی از اتصال ناصحیح.
- تركهای ناشی از قیود خارجی پیوسته (مثلاً دیوار درجا ریخته شده مقید در امتداد لبه تحتانی بر روی پی نواری).
- تركهای كف زیرزمین.
- تركهای موازی لبه قطعات صفحه ای (D-Cracking) ناشی شده از انجماد و آب شدگی.
- تركهای پوست ماری.
- تركهای ناشی از نشست.

ترك ها به ندرت سلامت سازه ای را تحت تأثیر قرار می دهند. بیشتر تركهای تصادفی انفرادی بدنما هستند و اگرچه آنها به آب اجازه ورود می دهند ولی به خرابی پیشرونده منتهی نمی شوند و فقط آنها بدمنظره می باشند.
تركهای نقشه دار (پوست ماری) با فاصله نزدیك، و یا تركهای موازی لبه قطعات ناشی شده از انجماد و آب شدگی از این قضیه مستثنی هستند و ممكن است به خرابی نهایی منتهی شوند.

چرا سطوح بتنی ترك برمی دارند؟
اكثـر تركهای بتنی معمولاً به علت طراحی نـادرست و روشهای اجرائی نـامناسب ماننـد موارد زیر حاصل می شوند:

الف) حذف درزهای جداساز كننده و كنترلی و روشهای ناصحیح اجرای اتصالات و درزها.
ب) آماده سازی زیربنایی (بستر زیركار) به روش غلط.
ج) استفاده از بتن با اسلامپ بالا و افزودن آب اضافی در كارگاه به آن.
د) پرداخت كاری ناصحیح.
هـ) عدم عمل آوری و یا عمل آوری ناكافی و نامناسب.

چگونگی جلوگیری و یا كاهش ترك خوردگی
تمام بتن ها برای ترك خوردگی تمایل نشان می دهند و تولید مداوم بتن كاملاً عاری از ترك خوردگی امكان پذیر نیست.

بهرحال، ترك خوردگی می تواند در صورتی كاهش یافته و كنترل شود كه محافظت های اساسی زیرین رعایت شوند:
الف) بستر زیركار و قالب بندی: تمام خاك روئی (خاك دستی) و نقاط نرم باید برداشته شوند. صرفنظر از نوع خاك، زیر قطعه بتنی باید فشرده شده و یا كرسی چینی شده و یا بوسیله غلتك كاری، ویبره كاری و یا كوبیدن كاملاً فشرده شده باشد. دال بتنی و بستر زیركار باید جهت زهكشی شیب مناسبی داشته باشد. بستر زیركار صاف، هموار و ترازبندی شده بـه جلوگیری از ترك خوردگی كمك می كنند. قالب ها باید بطوری ساخته و مهار شده باشند كه بتواند در مقابل فشار بتن، بدون حركت و جابجائی مقاوم و استوار باشد.
ورق های پلی اتیلنی (Poly Ethylene) مانع تبخیر آب شده، آب آوری تراوش (Bleeding) را افزایش می دهد و بطور فوق العاده ترك خوردگی بتن با اسلامپ بالا را افزایش می دهند.
برای كاهش ترواش و آب آوری روی ورق های پلی اتیلن را با 1 تا 2 اینچ (5/2 تا 5 سانتیمتر) از ماسه مرطوب بپوشانید. بلافاصله قبل از استقرار بتن، بستر زیركار، قالب ها و آرماتور را مرطوب سازید.

ب) بتن: بطور كلی از بتن با اسلامپ متوسط كه مقدار آن بیشتر از 5 اینچ (5/12 سانتیمتر) نباشد استفاده نمائید. از آب زدن مجدد به مخلوط بتن خودداری نمائید. اگر بتنی با اسلامپ بالاتر یعنی تا حدود 7 اینچ (5/12 سانتیمتر) الزاماً بكار برده شود، نسبت ها ناچاراً تغییر خواهند یافت و برای جلوگیری از آب آوری زیاد، جداشدگی و كاهش مقاومت مخلوط های خاصی طراحی خواهد شد. برای دال های رو باز و برای مكانهائی كه در معرض هوای منجمد كننده قرار دارند بتن حباب هوادهی شده اختصاص دهید.

ج) پراخت كاری: كارهای پرداختی را با آب موجود روی سطح انجام ندهید. شمشه كشی اولیه باید بلافاصله بوسیله تخته ماله كشی (Bull Floating) انجام گیرد. برای ایجاد اصطكاك بهتر در روی سطوح خارجی از پرداخت جاروئی استفاده نمائید. اگر تبخیر آب بیش از حد باشد، آنرا بوسیله وسائلی برای جلوگیری از تركیدگی ناشی از جمع شدگی پلاستیك كاهش دهید. در صورتی كه شرایط جوی شدید باشد، بتن را با گونی خیس و با ورقه های پلی اتیلن در بین عملیات پرداخت بپوشانید.

د) عمل آوردن: حتی المقدور هرچه زودتر عمل آوری را شروع نمائید. سطح را با تركیب عمل آورنده غشاء مایعی (مایع كیورینگ) اسپری نمائید و یا آن را با گونی خیس پوشانیده و حداقل آن را به مدت 3 روز مرطوب نگاهدارید. یك كاربرد ثانوی از مواد عمل آورنده در روز بعد، باعث افزایش یك مرحله تضمین كیفیت خوب می باشد.

هـ) اتصالات (درزها و ژوئن ها): باید با درزهای كنترلی به عمق یك چهارم ضخامت دال كه بوسیله اره كردن و یا فشار دادن در فواصلی كمتر از 30 برابر ضخامت دال ایجاد می شود، تمهیداتی جهت حركات انقباضی یا انبساطی ناشی شده از تغییرات دما و رطوبت اتخاذ نمود.
اغلب جهت سطوح وسیع با ضخامت كم، كمتر كردن فواصل درزهای كنترلی لازم به نظر می رسد.
سطح موردنظر نباید حدوداً متجاوز از 5/1 برابر پهنای آن باشد. درزهای جداكننده باید هر موقع كه محدودسازی آزادی در حركت عمودی یا افقی پیش بینی شده باشد، فراهم شود، مانند جائی كه كف ها با دیواره ها، ستونها و یا پی های سطحی بهم می رسند. این درزها كاملاً عمیق بوده و با قراردادن برخی از انواع مواد مانند استایروفوم برای جلوگیری از اتصال بین دال و دیگر اجزاء ساختمانی ساخته می شوند.

و) پوشش روی آرماتورها: تركهای موجود در بتن حاصل از انبساط، زنگ زدگی روی آرماتورهای فولادی، باید بوسیله ایجاد پوشش بتنی كافی به میزان حداقل 2 اینچ (5 سانتیمتر) برای جلوگیری از تماس نمك و رطوبت با فولاد ممانعت شود.

برای كاهش ترك خوردگی از این دستورات پیروی نمائید:
1) اعضاء را برای تحمل تمام بارهای پیش بینی شده طراحی كنید.
2) درزهای كنترلی و جداكننده مناسب تهیه نمائید.
3) در عملیات دالهای روی زمین، بستر زیركار پایدار و استوار تدارك ببینید.
4) بر طبق دستورهای وضع شده بتن را مستقر ساخته و پرداخت نمائید.
5) بتن را به روش صحیح و مناسب، حفاظت و عمل آوری نمائید.


Reference
1- ACI 302 

نوشتار های پیشنهادی:
كمپرسور پیستونی - Reciprocating Compressor - 
نانوحسگرها و کاربرد های آنها Nano-sensor - 
سیستم پایداری الكترونیكی خودرو Electronic Stability Programme System - ESP - 
سیستم های سازه ای - Structural systems - 
سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS Desktop - 
رویکردی ایرانی برای شش‌سیگما - Iran's approach to Six Sigma - 
مهم ترین آلیاژ های موشک ها - Alloy missiles - 
آشنایی با پروتکل SSL و عملکرد آن - Secure Socket Layer - 
آشنایی با سانتریفوژهای هسته ای - Introduction to nuclear centrifuges - 
نوشهرها یا شهر های جدید - اهداف تاسیس و کارکرد آنها - The new Cities, Foundation goals - 
نگاهی به هواپیمای توپولوف Tu-204، انواع و ویژگی های عملکردی - 
اندازه گیری زلزله - Earthquake measuring - 
بازرسی مخازن تحت فشار: نقشه خوانی - Inspection of pressure vessels: Map Reading - 
بررسی نشتی گاز در مخازن و لوله های نفت و گاز (چکیده نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد) - 
منابع و روش های نوین در تولید برق و راکتور های هسته ای – پروژه پاورپوینت PowerPoint - 
پروژه پیرامون نیروگاه های سیکل ترکیبی به صورت پاور پوینت PowerPoint - 
هورمون های گیاهی و کاربرد آن در گیاه و باغبانی - Plant hormones, use in plants and gardening - 
كار رله چیست؟ - What is the relay - 
منابع آزمون کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی

نوع مطلب : مهندسی عمران - عمران
نوشته شده در چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۱ توسط SMSM |           |