عوامل عفونی متعددی از قبیل ویروسها، مایکوپلاسماها، باکتریها، پروتوزوآ و پارازیتها وجود دارند.
باکتریها و ویروسها آنتی ژن تولید می کنند و دستگاه ایمنی بدن آنتی بادی که این آنتی بادی ها یی تولید می کنند که این آنتی بادی ها برعلیه آتی ژن واکنش نشان مدهند و آنها را خنثی می کنند.
کنترل بیماری های ویروسی تحت یک شرایط خاصی است که این شرایط عبارتند از :
1- مدیریت
2- رعایت اصول بهداشتی (بیو سکوریتی)

خود واکسیناسیون به تنهایی موثر نیست بلکه در پیشگیری مدیریت صحصح بسیار مهم است.
این نکته حائز اهمیت است که واکسن فقط برای کاهش بیماریهای کلینیک در طیور موثر است و زمانی مفید واقع خواهد شد که به همراه یک مدیریت درست و رعایت شرایط خاص همراه باشد.

واکسن:

حالت تغییر شکل یافته ویروسها یا با باکتری ها است که با روشهای مختلف وارد بدن می شوند تا دستگاه ایمنی را فعال کنند تا وقتی که دستگاه ایمنی با میکرو ارگانیسمها در بدن برخورد کرد بتواند آن را شناسایی کرده و از بین ببرد.
واکسنهای طیور شامل دو دسته زنده و مرده می باشند.
واکسنهای زنده را به صورت اسپری، قطره چشمی و تزریقی به بدن طیور وارد می کنند این واکسنها به گرما و نور حساس هستند و باید تحت شرایط محیطی سرد جابجا شوند.
واکسنهای مرده نیز به صورت زیر جلدی یا داخل عضلات تزریق می شود.
برای بیماری های ویروسی هیچ دارویی جهت درمان بیماری وجود ندارد و واکسیناسیون تنها راه تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با این گونه بیماریهای ویروسی است.
بهترین راه مبارزه با بیماریهای ویروسی طیور از راه دهانی است. راههای دیگری نیز وجود دارد مانند اسپری کردن، قطره چشمی، بینی و تزریق که همه این روشها به نوبه خود می توانند در پیشگیری از این بیماریها موثر واقع شوند

واکسیناسیون دربیماریهای ویروسی:

بیماری مارک:
وقتی جوجه ها از تخم در می آیند واکسن این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد (یک روزگی) این واکسن به صورت زیر جلدی در قسمت گردن تزریق می گردد مشخص شده است که این واکسن می تواند بسیاری از تومورها و فلجی ها را از بین ببرد.
اگر بیماری شیوع پیدا کند دیگر واکسن نمی تواند موثر واقع شود.
جوجه هایی که بین سنین 2 تا 16 هفتگی (دوره بلوغ جنسی) هستند می توانند علائم بیمار ی را از خود نشان دهند. مارک در پرندگان مانند مرغ، بلدرچین، بوقلمون و شتر مرغ می تواند خودش را نشان دهد.

بیماری نیو کاسل :

این بیماری یک بیمار ی ویروسی سریع الانتشار است و باعث تضعیف دستگاه عصبی مرکزی می شود. راههای استفاده از واکسن این بیماری به صورت قطره چشمی، آب آشامیدنی، داخل بینی و اسپری کردن ویروس زنده است ویروس کشته شده آن به صورت تزریق زیر جلدی یا داخل عضلانی وارد بدن طیور می شود
- بیماری دیگری وجود دارد به نام (توام نیو کاسل – برونشیت عفونی):
که واکسیناسیون آن بین روزهای 10 تا 35 به طریق آب آشامیدنی و قطره بینی.انجام می شود
واکسن نیو کاسل را هر 3 ماه یک بار انجان می دهند تا ایمنی بدن را بالا نگه دارد .واکسن زنده نیوکاسل دارای دو سویه B1 و لاسوتا است.
در روز نهم B1 به صورت قطره چشمی و در روز 25 لاسوتا به روش آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرد. 

 بیماری گامبورو :
این بیماری اندام بورس فابرسیوس را تحریک می کند.
انتقال ویروس به صورت مستقیم ( تماس جوجه ها با هم ) و غیر مستقیم از طریق تجهیزات و لوازم فارم است. واکسن این بیماری در طیور گوشتی بین 8 تا 10 روزگی از طریق آب آشامیدنی استفاده می گردد.
برونشیت عفونی : مرحله اول این بیماری تنفسی است وجود چرک در محل دو شاخه شدن نای syrinx از علائم بیماری است همچنین این بیماری باعث بد شکل شدن پوسته تخم مرغ می شود.واکسیناسیون برعلیه این بیماری به صورت اسپری و آشامیدنی است.
واکسن ویروس مرده برونشیت حالت روغنی دارد این واکسن به صورت تزریق زیر جلدی یا عضلانی در 14- 18 هفتگی اجام می شود.

بیماری آبله طیور:
این بیماری در مرغ های تخمگذار و مادر دیده می شود و باعث ایجاد زخم هایی در سطح دهان و دستگاه تنفس می شود از علائم این بیماری وجود ندول در مجاری تنفسی است. واکسن این بیماری به صورت تزریق زیر بال انجام می شود. در بوقلمون این واکسن در بال تزریق نمی شود زیرا بوقلمون در زمان خواب سرش زیر بال است و صورت با بال در تماس است منجر به آبله چشمی در حیوان می شود لذا این واکسن به صورت زیر جلدی در قسمت ران زده می شود.
این واکسن را در مرغ تخمگذار درست 10 تا 12 هفتگی و در بوقلمون در سن 8-14 هفتگی استفده می نمایند. وسیله تزریق دو سورن دارد که آغشته به واکسن می شود و بعد تزریق صورت می گیرد.

آنسفالومیلیت طیور:
این بیماری یک بیماری ویروسی خطرناک است ویروس این بیماری از طریق تخم مرغ به جوجه ها منتقل می شود این ویروس ابتدا از راه دهان وارد دستگاه گوارش می شود و بعد به سرعت از طریق خون در تمام بدن منتشر می شود. این بیماری باعث آسیب ها و خونریزی هایی در قسمت مغزی – نخاعی می شوند واکسیناسیون این بیماری در 10 تا 16 هفتگی انجام می شود خوراندن ویروس واکسن زنده از راه آب آشامیدنی است. همچنین واکسیناسیون سویه غیر فعال این واکسن راب ه صورت تزریق داخل ماهیچه های انجام می دهند.

نکاتی مهم در واکسیناسیون طیور:

1- واکسیناسیون در محیطی نیمه تاریک و آرام باید انجام شود.
2- جهت اطمینان از دریافت قطرات واکسن پرندگان را برای نگاه کردن به سمت دستگاه اسپری تحریک کنید
3- دستگاهای گرم کننده و تهویه را خاموش کنید تا اتلاف واکسن به حد اقل برسد
4- سعی کنید در مناطق گرم در ساعات خنک واکسیناسیون انجام دهید
5- سرنگها اتوماتیک باید بعد از استفاده باید شسته و استریل شود
6- هر سوزن برای 500 تا 1000 قطعه طیور به کار برده می شود.
7- استفاده از قرص سوامیون جهت رنگی کردن واکسن و خنثی کردن کلرین آب .برای اینکه بدانید طیور واکسن را دریافت کرده اند تعدادی از پرندگان را به طور تصادفی از گله جدا کرده و وجود رنگ آبی را در زبان مشاهده کنید.

مهمترین عامل در پیشگیری بیماری های طیور مدیریت صحیح است و واکسیناسیون به تنهایی هیچ تاثیری در جلوگیری از بیماریهای طیور ندارد.

منبع: گروه علمی فارمیران

www.farmiran.ir

نوع مطلب : مهندسی کشاورزی
نوشته شده در جمعه ۱۵ بهمن ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |