تعریف متره:

متره عبارت است "از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نیاز ، برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقادیر مصالح به کار رفته و مصرف شده در یک پروژه اجرا شده "

معمولا این نوع محاسبات و تحلیل ها ، در یک سری جدول های خاص انجام میگیرد که جدول های صورت وضعیت ( جدول ریز متره ، خلاصه متره ، و ... ) نامیده میشود .

افرادی که این نوع محاسبات را انجام میدهند ، مترور نامیده میشوند .

انواع متره :

با توجه به این که مصالح با چه واحدی و برای چه نیازی محاسبه میشود ، انواع متره مطرح میشود که عبارتند از :

1. متره بسته .

2. متره باز (تجزیه بها یا آنالیز بها ).

1. متره بسته

در این روش ،مقادیر و اوزان مصالح را با توجه به واحد های مورد نیاز ، از روی نقشه ها و اسناد پیمان محاسبه و برآورد نموده ، و در جدول های مخصوص وارد مینمایند . سپس مقادیر به دست آمده را در قیمت های واحد پایه (معمولاً از فهرست بهای واحد پایه رشته مربوط استخراج میشود ) ضرب نموده تا قیمت هر آیتم به دست آید . از روی جمع جبری قیمت آیتم ها ، فیمت خالص پروژه حاصل میشود . اگر به این قیمت ، ضرایب مربوطه (ضریب بالا سری ، ضریب تجهیز کارگاه ، ضریب پلوس یا مینوس ، ضریب منطقه ای ، ضریب ارتفاع ، ضریب طبقات ، ضریب سختی کار ) ضرب شود ، قیمت کل پروژه به دست می آید .

در اینجا باید مشخص شود که هر عملیات را با چه واحدی باید محاسبه نمود ، وقتی واحد مشخص شد ، محاسبه مقادیر کار به توان ریاضی ، مهندسی و تجربه شخصی مترور بستگی دارد که بتواند به بهترین شکل محاسبات مربوطه را انجام دهد .

در قیمتهای واحد پایه فهارس بها ، هزینه تهیه کل مصالح ، ماشین آلات نیروی انسانی ، بارگیری و حمل مصالح و لوازم ماشین آلات مورد نیاز به هر فاصله (به استثناء موارد مشخص شده در فهرست بهاء تا پای کار و بار اندازی ، اتلاف مصالح ، تهیه آب ، سوخت ، تعمیر و استهلاک ماشین آلات برای اجرای صحیح و کامل کارها طبق نقشه و مشخصات آمده است ، بنابراین برای محاسبه مقادیر مصالح مصرفی در پروژه به روش متره بسته ، باید واحدهای مربوطه مشخص شود که بعضی از آنها به قرار زیر است:

1. کارهایی که به متر مکعب محاسبه میشود . مانند عملیات خاکبرداری ، خاکریزی ها ، بتن ریزی ، سنگ چینی ، شفته ریزی ، آجر کاری به ضخامت 35 سانتی و بیشتر .

2. کارهایی که به متر مربع محاسبه میشوند ، مانند اندود های مختلف داخلی و خارجی ، کاشی کاری ، عایق کاری ، تیرچه بلوک ، طاق ضربی ، شیشه ، آسفالت نما سازی و ...

3. کارهایی که با متر طول اندازه گیری و محاسبه میشوند ، مانند قرنیز ها ، جدول گذاری ، انواع لوله کشی ها ، نهرکشی ، واتر استاپ ، درزهای بتن ، خط کشی و فلاشینگ ها .

4. کارهایی که با وزن محاسبه میشوند ، مانند کلیه عملیات فلزی، آرماتور بندی ، سیمان و آبرولندنی .

5. کارهایی که با عدد محاسبه می شوند ، مانند کلیه ادوات برقی ، لوازم بهداشتی و ...

6. كارهایی كه با تركیب دو واحد محاسبه میگردد مانند مترمكعب/كیلومتر برای حمل خاك و نخاله و تن/كیلومتر برای حمل مصالح ( سیمان و شن و مصاح سنگی و آجر و آهن‌آلات ) و ...

2. متره باز (تجزیه بها یا آنالیز بها)

برآورد هزینه اجرا و مدت زمان لازم برای اجرای یك پروژه ، بدون استفاده از تجزیه‌بها امكان پذیر نیست و هر چه تجزیه‌بهای مورد استفاده از نظر مصالح و نیروی انسانی و ماشین‌آلات مورد نیاز به واقعیت نزدیك‌تر باشد ، به همان میزان برآورد اولیه به هزینه اجرایی پروژه نزدیك‌تر خواهد بود . در این روش ، كلیه كارها و مقادیر محاسبه شده از روی جداول متره محاسبه و برای هر كار تجزیه بهای مربوطه انجام میگیرد . برای انجام تجزیه هریك از اقلام كار به بخشهای نیروی انسانی ، ماشین‌آلات ، مصالح ، حمل و غیره نیازه به تجربه افراد كارگاهی و آنالیزهای معتبر از منابع و مراجع معتبر می‌باشد .

تعریف برآورد :

اگر مقادیری که با توجه به واحدهای مورد نیاز در قسمت متره به دست آمده ، قیمت‌گذاری گردد (( برآورد ریالی یا برآورد قیمت پروژه )) نامیده میشود.

بنابر این در متره و برآورد ، دو هدف اساسی دنبال می شود :

الف) تعیین مقادیر مصالح مصرفی ، نیروی انسانی با توجه به نوع تخصص و تعداد آنها و نیروی ماشین آلات با توجه به نوع و تعداد و مدت آنها در طول پروژه

ب) تعیین قیمت ریالی یا ارزی پروژه که معمولا در دو مرحله انجام میشود :

بکی قبل از اجرای پروژه برای تعیین و پیشبینی بودجه اجرای پروژه جهت اجرا ، و دومی در مرحله حین اجرای پروژه است که معمولاً در قالب صورت وضعیت مطرح میشود.

مهمترین اسناد و مدارک مورد نیاز به شرح زیر است :

1. یک سری کامل نقشه های اجرایی شامل نقشه های سازه ای ، معماری ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات الکتریکی و دتایل های لازم .

2. جدول های صورت وضعیت ( متره ، خلاصه متره ، مالی ) .

3. قیمتهای مصالح ،نیروی انسانی ، نیروی ماشینی ، (فهرست بهاء منضم به پیمان ) .

4. شرایط خصوصی پیمان یا سایر اسناد منضم به پیمان.

انواع برآورد:

1 ـ برآورد Estimate

پیش‌بینی مقادیر كمیتهای طرح مورد نظر ، كه معمولاً برای هزینه‌های یك طرح ، منابع آن و زمان اجرای طرح كاربرد دارد .

2 ـ برآورد مقادیر Quantity survey – Bill of quantity estimation

عبارت است از محاسبه ریز مقادیر كمیتهای اقلام مختلف یك طرح.

3 ـ برآورد مقدماتی Preliminary estimation

برآوردی كه متكی بر اندازه‌گیری اجمالی و قیمتهای خیلی كلی واحد كار باشد ، مثل برآورد بنای یك پروژه بدون مطالعه عمیق آن كه بر اساس نوع بنا و زیربنا و كاربردهای آن بر طبق آمار و ارقام و تجربه پروژه‌های قبلی ، محاسبه و پیش‌بینی می‌گردد.

4 ـ برآورد اولیه Preliminary estimation

برآوردی است كه پس از پایان مهندسی فرآیند از مهندسی پایه با درجه خطای مثبت ، منفی 15 تا 25 درصد قابل انجام است.

5 ـ برآورد تقریبی Approximate estimation

برآوردی است كه چون بر اساس اطلاعات مقدماتی می‌باشد دقیق نیست .

6 ـ برآورد تعیین كننده Definitive estimation

برآوردی است كه پس از پایان مهندسی پایه با درجه خطای مثبت ، منفی 10 تا 15 درصد قابل انجام است . وجه تسمیه تعیین كننده نیز برای اتخاذ تصمیم در توقف یا ادامه كار است .

7 ـ برآورد تفضیلی Detailed estimation

برآوردی است كه پس از پایان مرحله مهندسی تفصیلی یا طراحی تفصیلی با استفاده از نقشه‌های اجرایی تهیه می‌شود و با خطای تا 10 درصد می‌تواند مورد قبول واقع شود.

8 ـ برآورد هزینه Cost estimating

یك فرآیند محاسباتی است كه با توجه به بررسی‌ها ، و اندازه‌گیری‌ها و یا متره‌كردن ( بر مبنای نقشه‌ها و مشخصات ) مقادیر و كمیتهای مختلف طرح به دست آمده و سپس با اعمال قیمت واحد مربوط به آنها ، هزینه اجرای طرح محاسبه می‌شود .

9 ـ برآورد هزینه اجرای كار Execution cost estimate

مبلغی است كه به عنوان هزینه اجرای موضوع پیمان ، به وسیله كارفرما محاسبه و اعلام شده است.

10 ـ برآورد هزینه اجرای عملیات Estimating of the work execution

برآوردی است كه مطابق روش تعیین شده در شرح خدمات قسمت یا مرحله مربوط و بر اساس قیمتهای روز در تاریخ تسلیم گزارش قسمت یا مرحله مربوط تهیه و به تصویب دستگاه اجرایی رسیده باشد.

منبع: http://civilehsan.blogfa.com

نوع مطلب : مهندسی عمران - عمران
نوشته شده در جمعه ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |