مقدمه
جداسازی ترکیبات مایع و گاز از اجزای تشکیل دهنده آن یکی از مهمترین روش های عملیاتی در صنایع شیمیایی غذایی ودارویی می باشد. مهمترین زمینه کاربرد این فرایند ها در استخراج جذب جداسازی با فشار وتقطیرمی باشد. صنایع شیمیایی نیازمند محصولات خالص است که یکی از مهمترین روش خالص سازی ترکیبات تقطیر می باشد. روش های مختلفی برای تقطیر وجود دارد: تقطیرساده، تقطیر جذبی، تقطیرناگهانی یاتعادلی تقطیرجزء به جزء، تقطیر آزوتویوپی و تقطیر استخراجی.

تقطیر یک روش جداسازی پرکاربرد در صنایع شیمیایی می باشد. اما اجزایی که که نقطه جوش آنها نزدیک به هم باشد به سختی بوسیله تقطیر معمولی از هم جدا می شوند، همچنین جداسازی یک مخلوط آزئوتروپ بوسیله تقطیر معمولی غیر ممکن است. این مخلوط ها بطور معمول در صنایع شیمیایی وجود دارند.

تقطیر استخراجی
این نوع روش نیز تقطیر چند جزئی با هدفی مشابه تقطیر آزئوتروپی می باشد. برای مخلوط های دو جزئی که جداسازی آنها با روشهای معمولی مشکل و یا غیر ممکن است. جزء سومی که به آن حلال گفته می شود اضافه می گردد تا فراریت نسبی اجزا ی اصلی را تغییر داده وجداسازی را ممکن سازد. به چنین فرایندی تقطیر استخراجی گفته می شود. حلال یا حامل معمولا مایعی با نقطه جوش بالا انتخاب شده و از نزدیکی های بالای برج وارد برج تقطیر می شود.

به عنوان مثال می توان به جداسازی اتانل خالص وجداسازی هیدروکربن های آروماتیک از غیرآروماتیک اشاره کرد. در این موارد موارد ممکن است با افزایش ماده سومی به نام حلال یا حامل فراریت نسبی اجزای مخلوط تغییر کند به طوری که بعضی از اجزای مخلوط تبخیر شده وبعضی همراه با حلال به پایین برج انتقال پیدا کنند . ولی فراریت حلال اضافه شده کم بوده وبه تنهایی در برج تبخیر نمی شود.

فرایند تقطیر واستخراج به طور همزمان دارای منافع زیادی درفرایند های صنعتی دارویی وغذایی می باشد. لذا در صنایع غذایی و دارویی یکی از پر کاربرد ترین روش ها می باشد. از جمله این کاربردهای توان به جداسازی ترکیبات فرار در میوه ها، روغن های خوراکی، ترکیبات آروماتیک، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای فنل های آمین های آروماتیک موجود در سیگار می توان اشاره کرد.

منبع:
http://jajachem.persianblog.ir

www.smsm.ir

---

---