مدیریت استفاده بهینه از منابع، امكانات و تأسیسات شبكه راهآهن و تجهیزات متحرك ریلی بر عهده مهندس حمل و نقل ریلی است.
در حقیقت فعالیت یك مهندس حمل و نقل ریلی به دو بخش عمدة قبل از طراحی خط راهآهن و بعد از طراحی خط تقسیم میشود. كه در مرحله نخست مهندس حمل و نقل ریلی حجم مسافر و كالایی كه در خط مورد نظر جا به جا خواهد شد، پیشبینی كرده و بررسی میكند كه آیا تأسیس این خط به صرفه میباشد یا خیر. و در مرحله بعد نیز به طراحی و برنامهریزی حركت قطارها میپردازد تا تأخیر زمانی قطارها به پایینترین حد امكان برسد و هزینههای راهآهن كمتر شود.
به عبارت دیگر بخش حمل و نقل ریلی، بخش نرمافزاری راهآهن است. این رشته شبیه به مهندس صنایع گرایش برنامهریزی وتحلیل سیستمها است. چون حدود 120 واحد آن با رشته مهندسی صنایع مشترك است و هدف آن نیز تربیت متخصصانی است كه بتوانند با بهرهگیری از روشهای سیستماتیك و مدلهای ریاضی، مدیریت صنعت راهآهن را بر عهده بگیرند.
تواناییهای لازم :
دانشجویانی در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی موفق میشوند كه به جامعهشناسی علاقهمند باشند چون این رشته بیشتر به فاكتورهای انسانی در صنایع میپردازد تا فاكتورهای تكنولوژیكی.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه :
ریاضی، فیزیك ، استاتیك، شیمی عمومی، معادلات دیفرانسیل، محاسبات عددی، ریاضی مهندسی، برنامهسازی كامپیوتر.
دروس اصلی و تخصصی:
مبانی مهندسی برق، مبانی ارتباطات و علائم الكتریكی، استاتیك و مقاومت مصالح، اصول مدیریت و تئوری سازمان ، مبانی زیرسازی و روسازی راهآهن، طرح هندسی خط ، اصول حسابداری و هزینهیابی، اصول شبیهسازی، نقشهكشی صنعتی ، تئوری احتمالات و كاربرد آن، تحلیل سیستمها، آمار مهندسی ، تحقیق در عملیات، ارزیابی كار و زمان، مهندسی فاكتورهای انسانی، مقررات عمومی حركت، طرح سیستمهای اطلاعاتی و كنترل مدیریت، اقتصاد عمومی، اقتصاد مهندسی، برنامهریزی حمل و نقل، تئوری رفتاری لكوموتیو و واگن، تئوری حركت قطارها، تعرفه و بازرگانی راهآهن، سیستمهای تخلیه و بارگیری ، روشهای برنامهریزی حركت قطارها، طراحی ایستگاهها و خطوط صنعتی، بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر.
موقعیت شغلی در ایران :
بازار كار مهندسی حمل و نقل ریلی مانند مهندسی ماشینهای ریلی است با این تفاوت كه فارغالتحصیل این رشته میتواند علاوه بر صنعت راهآهن، موقعیت شغلی یك مهندس صنایع را نیز داشته باشد.
منبع: