مقدمه:
هدف آزمایش، مشخص كردن ساختار فلزات و تركیبات آنها می باشد .
1. روش كار یا آزمایش:
برای دستیابی به ریز ساختار فلزات این آزمایش را انجام می دهیم و در ابتدا قطعه مورد نظر را انتخاب نموده و سپس برای انجام ازمایش بر روی آن باید آن را پو لیش بزنیم. پولیش می تواند هم بصورت دستی و هم توسط دستگاه دست انجام گیرد. برای پولیش زدن ابتدا از سمباده شماره 80 شروع كرده تا سمباده های شماره 200؛600؛1000؛ و در نهایت بعد از زدن تمام سمبادها فلز را نمد می زنیم تا سطح فلز كاملا صاف و صیقلی شود. بعد از انجام عمل پولیش باید فلز را در محلول اج قرار داده و اچ كنیم.
اچ چیست؟
اچ كردن عبارتست از حكاكی فلز مورد نظر توسط محلولهای شیمیایی خورنده .
محلول اچ میتواند دو حالت داشته باشد :
نایتال: محلول اسید نیتریك
پیكرال: محلول اسید پیكریك
كه هر كدام دارای مقداری اسید و الكل می باشند.
ما با انجام عمل اچ باعث می شویم كه مرز دانه ها توسط اسید خورده شده و ریز دانه ها مشخص شود. برای انجام این كار محلول اچ را در ظرفی ریخته و سطح فلز را بعد از انجام عمل پولیش به مدت چند ثانیه در محلول اچ قرار داده و سریعا بر میداریم. هر وقت سطح فلز كدر و تیره شد؛ عمل اچ انجام شده است. نگه داشتن بیش از اندازه فلز در محلول اچ سبب سوختن سطح فلز می شود.
در پایان پس از عملیات اچ نمودن قطعه مورد نظر فلز را زیر میكروسكوپ مخصوصی كه با بزرگنمائیهای متفاوت میباشد قرار داده و براساس حالت موجود ریز ساختار را تشخیص میدهیم و در پایان نوع ریز ساختار را تعیین مینماییم .
2. نتایج یا تحلیل نتایج:
در پایان آزمایش معین گردید كه ساختار فلز مورد آزمایش و بررسی ساختاری پرلیتی میباشد و مرز دانه های آن بیانگر وجود پرلیت میباشد .
5. نتیجه گیری :در فولادها میكرو ساختار پرلیت عبارتست از محصول دگرگونی یو تكتوئید . پرلیت از لایه های متناوب فریت و سمنتیت تشكیل شده ومشابه اثر انگشت بر روی كاغذ است. تشكیل پرلیت از استنیت به وسیله جوانه زنی و رشد انجام می شود.هنگامی كه درصد كربن در ناحیه ای از استنیت كه در مجاورت سمانتیت است به یك مقدار ثابت و در حدود غلظت كربن در فریت (02/0 ) رسید؛ جوانه های فریت به وجود آمده و در امتداد ورقه های سمنتیت رشد می كنند. از آنجایی كه فریت دارای درصد كربن بسیار كمی كربن است؛ رشد لایه های فریت همراه با افزایش درصد كربن در فصل مشترك فریت –آستنیت است.
افزایش كربن آنقدر ادامه می یا بد تا اینكه جوانه های جدید سمانتیت به وجود می اید. رشد لایه های جدید سمنتیت به نوبه خود منجر به تشكیل لایه های جدید فریت می شود. با ادامه فرایند یاد شده لایه های متناوب مربوط به یك دسته پرلیت تشكیل می شود. مطالعات میكروسكوپی نشان می دهد كه رشد پرلیت شامل جوانه زنی دسته های جدید پرلیت در فصل مشترك دسته های قدیم و استنیت(یا شاخه ای شدن لایه های فریت و سمنتیت) است.
منبع :كتاب عملیات حرارتی چدن ها و فولاد ها
مولف : دكتر محمد علی گلعذار
www.smsm.ir