در تمیز كردن نمای ساختمان نكاتی را باید رعایت كرد كه به شرح زیر می باشد:
1- به طور مسلم، در مواقع بنایی روی سطوح دیوارهای آجری، سنگهای نما، اندودهای سیمانی و اندودهای شیمیایی ملات پاشیده می شود كه قبل از سكنی گزیدن در ساختمان باید این ملاتها از سطح نما گرفته شود.
2- شوره سفید رنگ در آجرهایی دیده می شود كه در اثر مكش آب و یا جذب رطوبت، نمكهای موجود در گل پخته را به شكل كپك بر سطح آجركاری ساختمان نمایان می سازند. ابتدا به علت ناچیز بودن آن را جارو می زنیم. چنانچه شوره زیاد باشد، آن را چند بار با آب و جارو می شوییم. اگر با شستن برطرف نشد ، با اسید رقیق و برس سیمی، شوره های حاصله را از نما پاك می كنیم.
3- در شهرهای بزرگ صنعتی ، سطوح تمامی بناهایی كه در كنار كارخانه ها قرار دارند ، ممكن است دوده بگیرد . چنانچه دوده چرب نباشد ، با جارو و گردگیری می توان آن را تمیز كرد. اما اگر دوده چرب باشد ، به نسبت غلظت چربی آن از اسیدهای رقیق تا غلیظ استفاده می كنیم كه پس از مصرف ، فورا باید سطح نما را با آب بشوییم . قابل توجه اینكه استفاده از اسید غلیظ باید به اندازه ای باشد كه سطح آجركاری و یا سنگهای آهكی دچار فرسودگی و خوردگی نشود.
4- زنگ فلزات مانند آهن و مس بر سطح نما اثرات ناهنجاری می گذارد.
5- رشد خزه ها نیز بر دیوار نما اشكالاتی ایجاد می كند و باید زدوده شوند ؛ زیرا ریشه های فرعی در بند آجركاری كه ملات خاكی دارد ، اثر می كند و باعث لقی و جا به جایی آجرها می شود . همچنین حشرات و باكتریها لابه لای شاخه ها و برگهای خزه ها لانه می كنند و زندگی انسان را دچار مخاطره می سازند.
6- شوره بر اثر رطوبت موضعی مانند تركیدگی لوله در خاك و دیوار پیش می آید و نما را نا زیبا می سازد كه رفع نقایص آن را در بالا شرح دادم.
7- پاشیدگی قیر یا آسفالت در سطح دیوار و نما به هنگام كار كه نحوه برطرف كردن آن ذكر خواهد شد.
8-رنگهای روغنی مانند نقاشیها و شعار نویسی دیواری.
9- دوده قهویه ای و سیاه كه از دودكش بخاریها بوجود می آید.
10 – نماهای رنگ آمیزی شده كه بر اثر مرور زمان ، لكه لكه و یا بی رنگ می شوند و در این حالت ، باید دوباره رنگ آمیزی شوند.
در ادامه به طور كامل موارد ذكر شده را توضیح داده شده است...
روش تمیز كردن نمای ساختمان:
1- زمانی كه جرمه روی نما ناچیز و سطحی است ، می توانیم روی آن آب بپاشیم و هنگام حركت آب از بالا به طرف پایین ، با سنباده غیر سیمی یا مویی و در مواردی سنگساب دستی سطح را سایش دهیم . سپس با آب گرفتن جرمها، نما را تمیز كنیم.
2- اگر جرم روی نما زیاد باشد، یا نما به رنگ روغنی آغشته باشد و یا مورد دیوارنویسی واقع شده باشد ، برای تمیز كردن آن، از روش تمیز كردن مكانیكی و وزش ماسه ای با فشار دستگاه استفاده می كنیم . در این روش، باید فشار ماسه ای بحدی باشد كه نما دچار خلل و فرجهای ریز نكند. معمولا این روش برای نماهایی مفید است كه مصالح سخت دارند؛ مانند سنگ كاریهای تزئینی. در این دستگاه ، چهار نوع شلنگ با قطرهای مختلف وجود دارد كه از آنها برای زدودن جرم استفاده می شود.
لازم به ذكر است كه نوع ماسه های به كاررفته در این عمل باید غیر سیلیسی باشد تا برای كارگران زیان آور نباشد و همین طور غبارهایی را كه از ماسه به وجود می آید، پس از پایان كار با آب می شوییم و تمیز می كنیم . بدیهی است كه پاشیدن آب ممكن است از درزها به قسمتهای داخلی ساختمان اثر كند . در آخر نیز توجه گردد كه برسهای مكانیكی كه با چرخش و حركت دورانی سطح را تمیز می كنند باید با دقت انجام شوند تا اولا امواجی در سطح نما بوجود نیاید و ثانیا گرد حاصله برای كارگران زیان آور نباشد.
تمیز كردن نما با مواد شیمیایی : برخی از مواد شیمیایی و نمكها می توانند در نما های سنگی، آجری و نما با مصالح دیگر ، خسارت كلی وارد آورند و باعث تخریب آنها و یا به وجود آمدن لكه و حفره هایی در سطوح شوند كه بین آنها به موارد زیر اشاره می كنم :
1- اسید رقیق فلوئوریدریك:
این اسید را به مقدار 10% با آب مخلوط می كنیم و با قلم ، چكته و یا فرچه بر سطحی كه قبلا با آب خیس شده است ، می مالیم . سپس با برس چرمی سایش می دهیم و بلافاصله با آب می شوییم.
2- اسید فسفریك:
برای پاك كردن زنگ آهن ، محلول اسید فوق را با سمپاش و یا برس به سطحی كه قبلا خیس كرده ایم ، میزنیم و با برس نرم دیگری بر كحل آن می كشیم و بلافاصله آن را با آب شستشو می دهیم . این اسیدها سطح شیشه را می خورند و دچار یخزدگی می كنند . به این ترتیب ، جلای سنگهای نما در كنار پنجره و یا نماسازی رو كار از بین می رود . در ضمن ، تخته های زیر پایی را فاسد و در بعضی موارد سوراخ می كنند . پاشیدن شدن اسید مذكور بر دست و بدن سبب سوختگی شدید می شود.
3- تمز كردن بوسیله بخار آب:
با دستگاه ، آب گرم و بخار را بر سطح كار می پاشیم . برخی از موارد سطح نما در بخار آب حل و شسته می شود ؛ اما استفاده از این روش از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست . در آخر نیز نكته ای را بنده یادآوری می كنم كه قبل از استفاده از مواد شیمیایی جهت تمیز كردن كل نما ، سطح كوچكی را به طور آزمایشی تمیز می كنیم و پس از اطمینان از اینكه اشكالی پیش نخواهد آمد ، نما را پاك خواهیم كرد. در مواردی ، استفاده از آب تنها ، سبب انتقال نمكها از دل كار بر سطح كار می شود كه در این صورت ، سطح كار دائم شوره می زند.
تمز كردن دوده از نما با شستشو :
1- لكه هایی را كه از دوده بخاری حاصل می شود ، می توان با آب گرم و مواد كف كننده ، بویژه صابون شست.
2- چنانچه دوده چرب باشد ، دو تا سه بار شستشو با آب و صابون ، تمیز می شود.
3- چنانچه دوده بسیار چرب باشد ، می توان از گل " مهل" یا " تالك" و یا " تری كلروراتیلن" خمیری تهیه كرد و بر سطح لكه گذاشت و پس از خشك شدن ، سطح مذكور را با برس تراشید و چربی غلیظ را از آن گرفت. و باید دقت شود كه این عمل در هوای آزاد انجام شود تا خطر تنفسی برای كارگران پیش نیاید. لازم به ذكر است كه گرفتگی در دودكشهای داخلی مانند آبگرمكن و بخاری به علت سطوح غیر صیقلی آنهاست.
دود در خلل و فرجهای آنها و بویژه در لوله های سیمانی نشست و پس از مدتی دودكش را مسدود می كند . معمولا از پشت بام ، سنگ كیلو را با طنابی محكم به درون سوراخ دودكش می بندیم و بعد بالا و پایین می كشیم . با این عمل ، دوده ها از سوراخ آن بیرون می ریزد . اگر پارچه زبری نیز اطراف وزنه ببندیم ، جداره دودكش بمراتب بهتر پاك می شود. در بازار ایران نیز وسیله موجود می باشد كه مجموعه ای از فنرها و وزنه است كه برای تمیز كردن دودكش ها مورد استفاده قرار می گیرد.
پاك كردن اثرات قیر و قطران از روی نمای ساختمان :
1- لكه های قیر و قطران را می توان تراشید و اثرات باقی مانده آن را با خمیری كه از تركیب " تالك" و یا " گل مهل" حلالی همچون " تولوئن " و یا " تری كلروراتیلن " و یا " جوهرهای معدنی" به دست می آید ، پاك نمود. پس از خشك شدن خمیر ، آن را با برس از سطح نما می تراشیم . به طور مسلم ، چون این مواد شیمیایی است ، كاركردن با آنها با احتیاط و دقت لازم انجام شود .
2- هنگام صبح كه هوا خنك است ، با احتیاط كامل می توان با ضربه نوك كاردك ، قیر را از سطح كار تراشید.
3- می توانیم پارافین را روی محلی كه قیر به صورت مذاب و لكه بر سطح آجركاری نشسته است ، بكشیم و لكه ها را پاك كنیم.
4- لوله های بخاریهایی كه گالوانیزه نیستند ، در اثر آب باران و برف ، زنگ آبه قهوه ای رنگی در سطح نما ایجاد می كنند كه با آغشته سازی محل به محلول پارافین ، لكه ها از بین خواهند رفت .
5- اثرات موجود از لكه های قهوه ای منگنز را نیز با یك واحد " پراكسید هیدروژن " و یك واحد " اسید استیك " كه در چهار واحد آب حل می كنیم ، می توانیم از بین ببریم.
6- در تماس چربیهای مرطوب با نما ، رنگهای خاكستری و قهوه ای كه از صمغ چوب و یا مازوت خارج می شود ، بر سطح نما اثر می كند. برای پاك كردن آنها ، محلول اسید " اكزولیك " را در چهار واحد آبگرم و داغ حل می كنیم. سطح رنگی را با محلول به دست آمده آغشته می كنیم و با مالش برس سیمی ، نگها را از بین می بریم . باز هم و باز هم یادآوری می كنم كه چون مواد مصرفی ، شیمیایی هستند باید این كارها را با وسایل كامل ایمنی و توجه خاص به اصول صحیح انجام داد.
www.smsm.ir