در ابتدای تأسیس دانشگاه در كشور ما، رشته‌های مهندسی بویژه در مقطع كارشناسی به یك یا دو رشته محدود می‌شد. اما امروزه با پیشرفت و گسترش علم و تكنولوژی، شاهد ایجاد ده‌ها رشتة مهندسی هستیم كه جنبة علمی یا اجرایی دارد. برای مثال، امروزه مهندسی مكانیك علاوه بر سه گرایش اصلی طراحی جامدات، حرارت و سیالات، و ساخت و تولید، دارای رشته‌های علمی و اجرایی بسیاری مانند مهندسی دریا گرایش كشتی‌سازی، مهندسی پزشكی گرایش بیومكانیك، مهندسی كشاورزی گرایش مكانیك ماشین‌های كشاورزی، مهندسی ماشین‌های ریلی، مهندسی هوا و فضا و مهندسی مكانیك نیروگاه است.

 به عبارت دیگر، امروزه سیطره علم مكانیك در صنایع متنوع به قدری گسترده است كه اگر بخواهیم در مقطع لیسانس، متخصصان و كاربرانی توانمند داشته باشیم، نمی‌توانیم مهندسی مكانیك را به یك یا دو رشته محدود كنیم.

علت اصلی ارائه رشته مهندسی مكانیك نیروگاه در دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور نیز همین امر است؛ رشته‌ای كه به آموزش و تربیت متخصصان و مجریان مورد نیاز نیروگاه‌های وزارت نیرو می‌پردازد. 
مهندسی مكانیك نیروگاه، تركیبی از چند رشته مهندسی شامل مهندسی مكانیك در دو گرایش حرارت و سیالات، و طراحی جامدات و مهندسی برق كنترل است؛ زیرا در نیروگاه‌ها به مهندسین بهره‌برداری كه از موضوع‌های مختلف نیروگاه اطلاع داشته باشند، نیاز دارند. البته این اطلاعات لازم نیست خیلی عمیق باشد. به قول معروف، متخصص این رشته اقیانوسی با عمق كم است. اما متخصص رشته مهندسی مكانیك یا برق دریاچه‌ای با عمق زیاد می‌باشد. برای مثال، دانشجویان مهندسی مكانیك گرایش حرارت و سیالات، ترمودینامیك را در دو ترم تحت عنوان ترمودینامیك 1 و 2 مطالعه می‌كنند. در صورتی كه دانشجویان مكانیك نیروگاه، علاوه بر دروس یاد شده، ترمودینامیك نیروگاه و كندانسور را نیز مطالعه می‌كنند.

 همچنین دانشجویان این رشته در زمینه كنترل، اطلاعات گسترده و بیشتری نسبت به دانشجویان مكانیك حرارت و سیالات كسب می‌كنند.

گفتنی است كه در این رشته بر روی نیروگاه‌های سیكل تركیبی كه تركیبی از نیروگاه‌های گازی و بخاری است،‌ تأكید می‌شود.

توانایی‎های لازم:
مهندسی مكانیك نیروگاه یك رشته اجرایی است و فارغ‌التحصیل آن به عنوان مجری و بهره‌بردار در نیروگاه فعالیت و مشكلات موجود را حل می‌كند. به عبارت دیگر، مهندس مكانیك نیروگاه طراح نیروگاه نیست و دانشجویان این رشته نباید انتظار داشته باشند كه پس از فارغ‌التحصیلی، طراحی یك نیروگاه یا بخشی از آن را بر عهده بگیرند. آنها لازم است در نیروگاه، فعالیت‌های كاربردی انجام دهند؛ كاری كه نیاز به اطلاعاتی وسیع اما نه چندان عمیق دارد. 
دانشجوی این رشته باید به دو علم مكانیك و الكترونیك علاقه‌مند باشد؛ چون درس‌های این رشته، مجموعه‌ای از دروس علم مكانیك و علم الكترونیك و كنترل صنعتی است. همچنین دانشجو باید روابط عمومی خوب و توان كار گروهی و مدیریت یك مجموعه را داشته باشد؛ چون فارغ‌التحصیل این رشته نمی‌تواند در گوشة خانه خود فعالیت كند، بلكه مثل اكثر رشته‌های مهندسی باید مسؤولیت بخش یا بخش‌هایی از یك مجموعه را بر عهده بگیرد؛ كاری كه نیاز به خلاقیت، روابط عمومی خوب، تفكر سیستماتیك و توان تجزیه و تحلیل مسائل دارد.  

موقعیت شغلی در ایران:
در حال حاضر با گسترش شبكه برق كشور،‌ وزارت نیرو بایستی سالی یك نیروگاه افتتاح كند تا بتواند پاسخگوی نیاز جامعه باشد. این نیروگاه‌ها نیازمند متخصصان مكانیك نیروگاه است كه به عنوان كاربر و مجری فعالیت نمایند. 
گفتنی است كه بازار كار مهندسین مكانیك نیروگاه‌ خیلی وسیع است و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند با توجه به علاقه‌شان، در زمینه‌های مختلف؛ اعم از بخش نرم‌افزاری، بخش حرارت و سیالات، بهره‌برداری نیرو یا جامدات فعالیت كنند. به عبارت دیگر، دانشجویان این رشته، تخصص و تجربة لازم را برای كار در بخش‌های مختلف یك نیروگاه به دست می‌آورند و از همین‌رو وزارت نیرو بیشتر مایل است كه فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب نماید و ترجیح می‌دهد كه از آنها به جای فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی مكانیك یا سایر رشته‌های مرتبط كه قبل از شروع به كار، مجبور به گذراندن دوره‌های آموزشی كوتاه مدت یا بلندمدت در نیروگاه هستند. استفاده نماید. 
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
آمار و احتمالات مهندسی، ریاضی مهندسی، ریاضیات عمومی، ریاضیات كاربردی، فیزیك الكتریسیته  مغناطیس، فیزیك حرارت، ‌ مبانی برنامه‌سازی كامپیوتر، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل.
دروس اصلی و تخصصی:‌
ارتعاش محور، استاتیك، انتقال حرارت، الكترونیك كاربردی، اندازه‌گیری غیرالكتریكی، تحلیل مدارهای الكتریكی، ترمودینامیك، كارگاه برق، كارگاه مكانیك، كنترل سیستم‌های خطی، مدارهای منطقی، مقاومت مصالح، مكانیك سیالات، نقشه‌كشی صنعتی. ( بسیاری از درس‎‏های این رشته همراه با آزمایشگاه است).

منبع:

دانشنامه مرجع مهندسی ايران

www.Smsm.ir

نوع مطلب : مهندسی نيروگاه
نوشته شده در چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |