کهربا در حقیقت صمغ درخت (معمولاً صمغ درخت کاج) است که با گذشت میلیون ها سال سفت و سخت می گردد.

این گوهر از دو شاخص برخوردار است:

1. می تواند تا 120 میلیون سال عمر داشته باشد.
2. از هزاران سال قبل از آن استفاده زینتی داشته است.

اخیراً باستان شناسان قطعاتی از کهربا را یافته اند که در حدود 10 هزار سال قبل از میلاد به عنوان ابزار زینتی استفاده می شده است.
کهربا از کربن، اکسیژن، هیدروژن و مقدار بسیار کمی از سولفور تشکیل شده است. ساختار شیمیایی آن C10H16O می باشد. در گذشته مردم کهربا را به دلیل بوی خوب آن (بوی کاج) حرارت می دادند تا محیط را خوشبو کند.
یکی از شاخص های مهم کهربا طول عمر آن می باشد که باید حداقل یک میلیون سال عمر داشته باشد و اگر طول عمر آن کمتر از یک میلیون سال باشد آن را Copal یا کهربای نارس می نامند که تشخیص این ویژگی توسط گوهرشناسان امکان پذیر خواهد بود.

مشخصات فنی کهربا:

در مقایسه با دیگر کانی های قیمتی و نیمه قیمتی، کهربا از سختی پایین تری در حدود 2 تا 5/2 برخوردار است. از نظر شفافیت می تواند از شفاف تا کدر کامل بوده و فاقد سیستم کریستالی می باشد. جلای کهربا صمغی (Resinous) تا شیشه ای (Vitreous) بوده و دارای ضریب شکست 54/1 و وزن مخصوص 03/1 تا 10/1 می باشد و به رنگ های زرد، نارنجی ،قهوه ای، قرمز و یا مشکی و سفید دیده می شود.

کهربا بعد از گذشت زمان می تواند اکسید شده و تغییر رنگ بدهد. برای مثال کهربای زرد و یا نارنجی به مرور زمان به رنگ قرمز و سپس مشکی تغییر رنگ می دهد. گرانبهاترین نوع کهربا در بازارهای جهانی کهربای شفاف قرمز رنگ است.

یکی از جذابیت های کهربا وجود ناخالصی هایی همچون مورچه، پشه، مارمولک، قورباغه و... است که در طی میلیون ها سال در آنها مبحوس شده است. البته وجود این گونه حشرات به صورت کامل در کهربا ارزش آن را افزایش می دهد.

منابع کهربا:

دریای بالتیک در شمال اروپا و جمهوری دمینیکان از مهم ترین منابع کهربا در جهان به شمار می رود. این گوهر در سواحل بالتیک دانمارک، آلمان، لیتوانی، لهستان و روسیه نیز یافت می شود. وزن مخصوص بسیار کم کهربا باعث می شود که بعد از جدایی از مناطق اصلی خود در آب های شور دریا شناور شده و به این سواحل انتقال یابد. در این مناطق با استفاده از آب با فشار بسیار قوی می توان این گوهر را از معادن سطحی استخراج نمود. کهربا های که در جمهوری دومینیک یافت می شوند دارای فلورسنسی آبی نیز هستند.

همانطور که اشاره شد کهربا هرچه شفاف تر و دارای رنگ تیره تری (نارنجی مایل به قرمز) باشد از قیمت بیشتری برخودار خواهد بود و به همین دلیل معمولاً نمونه هایی که به دلیل وجود حباب های بسیار ریز و ناخالصی های دیگر، از رنگ و شفافیت خوبی برخودار نیستند با روغن حرارت داده شده و مورد بهسازی قرار می گیرند تا کیفیت آنها افزایش یابد. پس از این فرایند ترک های Disc مانند (صفحات گرد همانند CD) در آنها ایجاد شده که آن ها را Sunspangles می نامند.

یکی دیگراز روش های بهسازی استفاده از کهربای نارس(Copal) بوده که آن ها را به رنگ های زرد مایل به قرمز رنگ می کنند تا از نظر ظاهری شبیه کهرباهای قدیمی و گرانبها درآیند.

از دیگر روش های جدید در فرآیند بهسازی این است که قطعات کوچکتر کهربا را توسط حرارت و پِرِس به یک قطعه بزرگ تر تبدیل کرده که در بازارهای جهانی آن را Ambroid یا کهربای پرسی می نامند.

بدلی های کهربا (Amber Imitation):

کهربا توسط مواد مصنوعی همانند پلاستیک، شیشه، پولیستر و چسب شبیه سازی شده که گاهی امکان جداسازی آنها مشکل می باشد. در برخی مواقع در این نوع مواد مصنوعی ناخالصی هایی همچون مورچه، مارمولک و... هم مشاهده می شود.

البته در این میان Copal یک شبه کهربای طبیعی به شمار می رود که دارای ترکیب شیمیایی یکسانی با کهربای طبیعی بوده و جداسازی آنها تنها در آزمایشگاه و توسط گوهرشناس میسر خواهد بود.

امروزه در بازارهای جهانی کهرباهایی وجود دارند که حشرات و خزندگان و ... را به طور مصنوعی در آن قرار داده و به عنوان کهربا با ناخالصی های طبیعی با قیمتی بسیار بالا می فروشند. توصیه می شود که قبل از خرید این گوهر از طبیعی بودن آن و ناخالصی های درون آن اطمینان حاصل شود.

روش های نگهداری از کهربا

کهربا از سختی پایینی برخوردار بوده و بهتر است برای گوشواره و یا آویز استفاده شود. این گوهر نباید تحت حرارت مستقیم قرار گیرد و نسبت به مواد شیمیایی و مواد تمیز کننده حساس و آسیب پذیر می باشد. جهت تمیز نمودن آن نباید در دستگاه Ultrasonic و بخار مستقیم (Steam Cleaning) قرار گیرد و بهتر است فقط از آب ولرم و مسواک بسیار نرم و یک دستمال نرم برای خشک نمودن آن استفاده شود.

جهت دریافت فایل PDF این نوشتار با توضیحات کامل روی لینک زیر را کلیک کنید:

دریافت


نویسنده: مهندس فرهاد زندی
مجتمع آموزشی گوهرپارسیان www.gigparsian.com
منبع: tala.ir

باز نشر:
www.smsm.ir
سایت مرجع مهندسی ایران

مطالب پیشنهادی:
هگزافلوريد اورانيوم
عیوب "سخت ریزه ها" در آلیاژهای ریختگی Al - Si
تاریخچه باغبانی
نگاهی اجمالی بر Intrusion Detection Systems – IDS
كاربرد نفلين سينيت در صنایع
فرهنگ، خودآگاهی و اینترنت
دانلود مجموعه سورس کد های زبان برنامه نویسی C
همسازی فضا و سازه در معماری دوره هخامنشی
درباره هلیكوپتر
موتورهای استرلینگ
نقش رادیاتور در پروسه انتقال حرارت موتور
انواع بوئینگ 747 را بیشتر بشناسیم .
آشنایی با یکی از دوربردترین موشکهای هوا به هوای روسی
JavaScript چیست؟
ECUرا بشناسیم
CVT چگونه کار می کند؟

نوع مطلب : مهندسی معدن
نوشته شده در جمعه ۲۴ دی ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |