آلیاژهای حافظه دار گروه جدیدی از مواد هستند که اگر با ترکیب شیمیایی مشخّص تحت عملیات حرارتی مناسبی قرار گیرند؛ توانایی بازگشت به شکل یا اندازه از قبل تعیین شده را از خود نشان می دهند.
همچنین این مواد قابلیت تبدیل انرژی گرمایی(الکتریکی)را به انرژی مکانیکی دارند واگر گرم وسرد کردن این آلیاژها با جریان الکتریکی کنترل شود؛ میتوان حرکتهای سیکلی با قابلیت تکرار در دفعات متوالی ایجاد کرد.
آلیاژهای حافظه دار از عناصر نیکل و تیتانیوم تشکیل شده اند، که تحت نام نایتینول شناخته می شوند.
این آلیاژها کاربردهای گوناگون و بسیار مفیدی در زمینه هایی همچون: هوا وفضا، صنایع خودروسازی، پزشکی،دندانپزشکی و....
خاصیت منحصر به فرد این آلیاژها بر اساس تغییر فاز در آلیاژ نایتینول میباشد.

چگونگی پی بردن به حافظه داربودن این آلیاژها:
در سال 1961در لابراتوار اسلحه و مهمات نیروی دریایی White Oak بود ،که به خاصیت بی همتاو شگفت انگیز این گونهآلیاژها پی برده شد.

 Dr.Wiliam.j.Buehler اولین نفری بود که به حافظه دار بودن این آلیاژها پی برد.
اکتشاف حقیقی خاصیت حافظه دار بودن آلیاژ به طور تصادفی به دست آمد.در نشست هیئت مدیره لابراتوار یک نوار از این آلیاز که مدتها از خم شدن آن می گذشت مهیا بود.یکی از حاضران به نام « دکتر دیوید» نوار را با فندک مخصوص پیپش گرم کرد وبه طور شگفت آوری نوار کشیده شد و به حالت اولیه خود برگشت.

ترکیبات آلیاژهای حافظه دار
تشکیل شده اند وبا نام تجاری نایتینول شناخته می شوند  Ti,Niآلیاژهای حافظه دار عموما از را Si-Mg-Fe وAl-Zn-Cu;;Ni-Cu-Al همچنین در مواردی این گونه آلیاژها سایر آلیاژها مانند :
نیز در خود دارند.

اساس حافظه داری آلیاژ NiTinol

اصل حافظه داری درآلیاژ نایتینول تغییر فاز می باشد. در واقع پس از کشف این خاصیت درآلیاژهای حافظه دار سؤال این بود که تا چه مقدار این فلزات می توانند شکل اولیه خود را به خاطر آورند.
« دکتر فردریک» که یک پژوهشگر در ساختمان کریستالی است با دقت تغییرات ساختمانی که در تراز اتمی خاصیت بی همتای این فلزات تاثیر داشتند بررسی کرد.او فهمید که نیتینول یک فاز متغییر دارد (البته در حالت جامد) و این فاز متغییر مارتنزیت و آستنیت می باشد.نیتینول می تواند در دمای نسبتا پایین تغییر فرم پلاستیک یافته و سپس در درجه حرارت بالا به شکل قبل از تغییر فرم پلاستیک برگردد.
اساس خاصیت برگشت پذیری این آلیاژها تغییر حالت مارتنزیتی فاز آستنیت می باشد.

درفاز مارتنزیت نیتینول می تواند خم شود و به اشکال مختلف تغییر شکل بدهد.

www.smsm.ir
دانشنامه مرجع مهندسی ایران

مطالب تصادفی:

معرفی رشته مهندسی فناوری اطلاعات (IT) در مقطع کارشناسی ارشد - یکشنبه چهاردهم فروردین 1390
معرفی رشته مهندسی صنایع - صنایع در مقطع کارشناسی ارشد - یکشنبه چهاردهم فروردین 1390
معرفی رشته مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی ارشد - یکشنبه چهاردهم فروردین 1390
معرفی رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی ارشد - یکشنبه چهاردهم فروردین 1390
شرحی بر روش های تولید آلیاژ های غیر آهنی - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
مدیریت شبكه چیست؟ - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
کاربردهای فناوری نانو در کشاورزی - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
فنون عکاسی از ماکت – بخش اول - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
رباتیک و صنعت - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
نخ های بخیه (Suture) - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
تاریخچه ی پیدایش زبان های برنامه نویسی شی گرا - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
سیستم سوخت رسانی LPG - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
درباره CNG بیشتر بدانیم. - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
نگاهی به مهندسی رودخانه - پنجشنبه دوازدهم اسفند 1389
گروه برداری اتصالات ترانسفورماتورها - دوشنبه نهم اسفند 1389
آشنایی با روتر و سوئیچ (router and switch) - دوشنبه نهم اسفند 1389
Industrial automation اتوماسیون صنعتی - دوشنبه نهم اسفند 1389
نقش رادیاتور در پروسه انتقال حرارت موتور - دوشنبه نهم اسفند 1389
اندروید چیست؟ برنامه نویسی اندروید چگونه است؟ - جمعه ششم اسفند 1389
مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) - جمعه ششم اسفند 1389
معرفی نرم افزارهای برتر مهندسی مکانیک - جمعه ششم اسفند 1389
مورفولوژی رودخانه - جمعه ششم اسفند 1389
سیستم های رادیویی در صنعت هواپیمایی - جمعه ششم اسفند 1389
فناوری نانو در لاستیك سازی - جمعه ششم اسفند 1389
تاریخچه خودروهای هیبریدی HYBRID CAR - جمعه ششم اسفند 1389
LPG (Liquefied Petroleum GAS) یا گاز مایع چیست؟ - جمعه ششم اسفند 1389

نوع مطلب : مهندسی مکانيک - جامدات
نوشته شده در دوشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۹۰ توسط SMSM |           |